Kes Pelik Laporan Audit 1MDB
Oleh Norzahira
RAKYAT Malaysia sedar betapa peliknya kes-kes yang melibatkan Datuk Seri Najib Tun Razak. Kesungguhan musuh Najib mahu beliau didakwa dan dihukum dengan alasan yang tidak munasabah sebenarnya membuka mata rakyat Malaysia bahawa kerajaan parti-parti tersebut tidak memberikan perbicaraan yang adil terhadap individu yang mahu dianiaya.
Boleh dikatakan semua pertuduhan dan pendakwaan terhadap Najib dilihat sengaja dicipta untuk memberi persepsi negatif terhadap beliau.
Kini Najib dan Arul Kanda akan mengetahui pada 30 Januari 2023 sama ada mereka akan dibebaskan atau diminta membela diri untuk perbicaraan laporan Audit 1MDB.
Menurut penganalisa politik, kes laporan Audit 1MDB ini merupakan kes pelik.
1. Najib didakwa dalam masa yang terpaling cepat.
Pada 23 Nov 2018, Ketua Audit Negara Madinah ketika itu berkata beliau memberi taklimat kepada Kabinet Perdana Menteri Tun Dr Mahathir Mohamad mengenai perkara itu dan diarahkan untuk mengeluarkan kenyataan media melalui NAD yang memperincikan pindaan yang dibuat kepada laporan audit 1MDB, yang dikeluarkannya pada 24 Nov 2018.
Pada 25 Nov, SPRM berkata mereka akan membuka kertas siasatan. Menjelang 12 Dis (3 minggu kemudian), Najib dan Arul Kanda didakwa di mahkamah.
Madinah kemudiannya bersetuju di mahkamah bahawa kabinet Kerajaan PH ketika itu telah pun memutuskan Najib sudah bersalah sebelum dia didakwa di mahkamah untuk pindaan laporan audit yang kemudiannya akan menjelaskan kelajuan “super” bagaimana Najib dan Arul disiasat oleh SPRM dan kemudian didakwa oleh AG Tommy.
2. Pertuduhan telah dipinda dua kali selepas perbicaraan bermula.
Pertuduhan awal pada 12 Dis 2018 ialah “Najib mengarahkan laporan audit yang SEDANG DISEDIAKAN itu ditukar sebelum dimuktamadkan.
Kemudian ditukar pada hari pertama perbicaraan menjadi “Najib mengarahkan laporan audit yang SEDANG DISEDIAKAN ditukar sebelum dimuktamadkan.
Dua tahun kemudian pada Jun 2020, pihak pendakwa sekali lagi menukar pertuduhan kepada “Najib mengarahkan laporan audit yang SUDAH DISEDIAKAN untuk DITUKAR sebelum dimuktamadkan.”
Walaupun bersetuju bahawa pendakwa terus menukar tiang gol mereka, hakim membenarkan perubahan itu dipinda semula dengan berkata:
“Walaupun pindaan itu mengakibatkan tiang gol dialihkan, ia akan tetap berada di dalam padang dan mereka masih boleh mensasarkan hantaran mereka, dan saya di sini untuk memastikan mereka akan diberi setiap peluang yang mencukupi untuk melancarkan pertahanan mereka.”
3. Terdapat hanya 16 saksi yang dipanggil dan kerana terdesak, mereka mengarahkan Arul Kanda yang dituduh bersama turut memberi keterangan terhadap Najib.
Bagaimanapun, keterangan Arul Kanda langsung tidak membantu pihak pendakwa raya dan sebaliknya menyebelahi Najib.
“Ditanya oleh peguam bela utama Najib, Tan Sri Muhammad Shafee Abdullah jika apa sahaja tindakan yang dilakukannya pada masa lalu berhubung audit 1MDB dilakukan dengan kepentingan “menyampaikan kebenaran”, Arul Kanda berkata “ya”.
Shafee bertanya, “Adakah anda pernah diminta untuk memanipulasi kebenaran?”
Arul Kanda menggelengkan kepalanya sambil berkata, “Tidak”.
Ditanya sama ada beliau telah menyandarkan setiap kenyataan atau permintaan yang dibuatnya untuk perubahan kepada laporan audit 1MDB ketua juruaudit negara dengan dokumen sokongan, Arul Kanda mengesahkannya.
Arul Kanda menjawab: “Ya, itu adalah perjanjian pada mesyuarat pada 24 Februari, untuk sebarang pindaan atau perubahan yang diminta, kami perlu menyokongnya dengan dokumen.”
4. Apa yang dipanggil perubahan kepada laporan audit adalah sangat kecil yang kebanyakannya tertumpu pada perenggan yang menyatakan kehadiran Jho Low pada satu mesyuarat lembaga. Tiada angka kewangan diubah.
5. Semua saksi termasuk Ketua Audit Negara ketika itu sendiri bersetuju:
– bahawa Ambrin Buanglah yang mempunyai kuasa muktamad untuk memutuskan sama ada untuk memasukkan sebarang perubahan yang diminta;
– bahawa tidak pernah ada rekod Najib secara peribadi mengarahkan laporan audit itu diubah;
– dan bahawa dalam mana-mana audit, pihak yang diaudit (Arul dan Najib) mempunyai hak untuk meminta perubahan jika tidak berpuas hati dengan pihak berkuasa muktamad untuk membenarkan perubahan akan tetap bersama Ambrin.
Adegan ini paling baik digambarkan melalui soal balas berikut oleh peguam Arul dan peguam Najib ke atas saksi pendakwaan utama dari SPRM:
Pegawai penyiasat SPRM Haniff Lami bersetuju bahawa ini bermakna asas penyiasatannya adalah berdasarkan pemahamannya bahawa Ambrin telah diarahkan untuk membuat perubahan kepada laporan audit 1MDB, dan bersetuju inilah sebabnya dia menjalankan siasatan.
Sivananthan: Maksudnya apa yang anda faham daripada Tan Sri Ambrin Buang ialah beliau membuat pindaan kerana diarahkan berbuat demikian?
Haniff: Betul.
Sivananthan: Jadi boleh saya katakan ini adalah asas, titik permulaan untuk siasatan anda.
Haniff: Betul.
Sivananthan: Kerana jika dia tidak diarahkan, tiada apa yang perlu disiasat?
Haniff: Betul.
Sivananthan kemudiannya menegaskan bahawa Ambrin telah berkata sebagai saksi pendakwaan keenam memberitahu perbicaraan ini bahawa dia telah membuat pindaan berdasarkan budi bicaranya, tetapi Haniff berkata dia tidak mengetahui perkara ini.
Haniff bersetuju bahawa keterangan Ambrin membuat pindaan mengikut budi bicaranya sendiri dan tuntutan arahan yang diberikan kepada Ambrin untuk membuat pindaan adalah dua perkara berbeza, juga bersetuju bahawa Ambrin akan mempunyai hak sebagai ketua juruaudit negara ketika itu untuk membuat sebarang pindaan.
Mengenai sebab beliau berkata hasil siasatannya menunjukkan bahawa tindakan Najib dan Arul Kanda berhubung laporan audit 1MDB adalah untuk melindungi diri mereka daripada tindakan sivil atau jenayah berhubung operasi 1MDB, Haniff bersetuju bahawa ini juga berdasarkan pemahamannya bahawa Ambrin telah diarahkan membuat pindaan kepada laporan audit 1MDB.
Sivananthan: Asas penyiasatan anda ialah Tan Sri Ambrin adalah Ketua Audit Negara tetapi beliau telah diperintahkan ‘Tan Sri Ambrin, anda buat pindaan 1, 2, 3,4’, ini pemahaman anda. Sekarang saya katakan, Tan Sri Ambrin telah memberi keterangan di mahkamah, berkata ‘tidak, saya membuat pindaan atas budi bicara saya sendiri. Kalau saya nak, saya buat, kalau saya tak nak, saya tak buat, ini keterangannya di mahkamah. Adakah ini sangat berbeza daripada asas penyiasatan anda?
Haniff: YA.
Apabila disoal oleh Sivananthan, Haniff bersetuju bahawa Arul Kanda sebagai presiden 1MDB kemudiannya mempunyai hak untuk melihat laporan audit mengenai 1MDB dan mempunyai hak untuk memberikan komen atau pandangannya, seterusnya bersetuju bahawa terpulang kepada ketua juruaudit negara untuk membuat keputusan sama ada menerima pandangan tersebut.
Kemudian apabila ditanya oleh peguam Najib Tan Sri Muhammad Shafee Abdullah, Haniff bersetuju bahawa juruaudit dalam kes ini ialah Ketua Audit Negara Ambrin serta pasukannya dan bahawa 1MDB adalah diaudit dan perlu diwakili oleh individu sebenar kerana ia adalah sebuah syarikat.
Bersetuju bahawa 1MDB dimiliki sepenuhnya oleh Menteri Kewangan Diperbadankan (MoF Inc) Kementerian Kewangan, Haniff mengesahkan Najib adalah menteri kewangan ketika itu dan bersetuju dengan cadangan Shafee bahawa Najib mempunyai hak sebagai pihak yang diaudit.
Shafee: Datuk Seri Najib berhak sebagai pihak yang diaudit untuk diberi taklimat dan juga memberi sebarang cadangan, sama ada cadangan pembetulan atau cadangan untuk menjelaskan keadaan sebenar dengan lebih lanjut?
Haniff: Betul.
Persidangan keluar sebelum ini diadakan pada 16 Disember 2015 sebagai sebahagian daripada proses pengauditan, bagi membolehkan 1MDB memberikan maklum balasnya mengenai pengauditan itu kepada Jabatan Audit Negara. Peguam Najib dan Arul Kanda semasa perbicaraan cuba mencadangkan bahawa ini mungkin bukan persidangan keluar terakhir.
Haniff bersetuju dengan cadangan Shafee bahawa persidangan keluar tidak semestinya berakhir hanya dalam satu hari dan perkara yang rumit boleh dibincangkan dalam tempoh beberapa hari sebelum persidangan keluar itu selesai.
Lebih merumitkan lagi, Ambrin memberitahu mahkamah bahawa Najib tidak pernah mengarahkannya menukar laporan audit tetapi bekas KSN Ali Hamsa yang mengarahkannya.
Malangnya, Ali Hamsa telah pun memberi keterangan sebagai saksi SEBELUM Ambrin memberi keterangan – bermakna Ali Hamsa tidak mempunyai peluang untuk mempertikaikan kenyataan Ambrin bahawa dia yang mengarahkan pertukaran dan bukannya Najib atau disoal balas semula kerana malangnya telah meninggal dunia tahun ini sebelum pengakhiran perbicaraan pindaan laporan audit.
